એર ઇન્ડિયા ફરી એકવાર ચર્ચામાં છે. વાસ્તવમાં ટાટા સન્સના એકમ ટેલેસ પ્રાઇવેટ લિમિટેડે એર ઇન્ડિયાનો સોદો 18000 કરોડ રૂપિયામાં જીત્યો છે. એર ઇન્ડિયા ફરી એક વાર ટાટા સન્સની માલિકીની બની છે. સ્પાઇસજેટે પણ આ સોદા માટે બોલી લગાવી હતી, પરંતુ ટાટા સન્સની જીત થઇ. આ પ્રસંગે પોતાની ખુશી વ્યક્ત કરતા રતન ટાટાએ ટ્વિટ કરીને કહ્યું કે વેલકમ એર ઇન્ડિયા. જૂની તસવીર પણ શેર કરી છે.
એર ઇન્ડિયાના ઘરે પરત?
Welcome back, Air India ?? pic.twitter.com/euIREDIzkV
— Ratan N. Tata (@RNTata2000) October 8, 2021
એર ઇન્ડિયાનો ઇતિહાસ શું છે?
એર ઇન્ડિયાની શરૂઆત 1932માં ઉદ્યોગપતિ જેઆરડી ટાટાએ કરી હતી. ત્યારે તેનું નામ ટાટા એરલાઈન્સ હતું. ટાટા એરલાઇન્સ માટે 1933 એ પ્રથમ વ્યાપારી વર્ષ હતું. આ વર્ષે, ટાટા એરલાઇન્સના જહાજો લગભગ 160,000 માઇલ ઉડ્યા છે. બ્રિટિશ શાહી ‘રોયલ એરફોર્સ’ના પાયલોટ હોમી ભરૂચા ટાટા એરલાઇન્સના પ્રથમ પાઇલટ હતા, જ્યારે જેઆરડી ટાટા અને વિન્સેન્ટ બીજા અને ત્રીજા પાઇલટ હતા.
ટાટા એરલાઇન્સ એર ઇન્ડિયા કેવી રીતે બની?
બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી, 29 જુલાઈ 1946ના રોજ, ટાટા એરલાઇન્સ ‘પબ્લિક લિમિટેડ’ કંપની બની અને તેનું નામ બદલીને ‘એર ઇન્ડિયા લિમિટેડ’ કરવામાં આવ્યું. દેશની આઝાદી બાદ ભારત સરકારે સૌપ્રથમ એર ઇન્ડિયામાં 49 ટકા ભાગીદારી લીધી હતી.
વધુમાં 1953માં, ભારત સરકારે એર કોર્પોરેશન એક્ટ પસાર કર્યો અને પછી ટાટા જૂથ પાસેથી કંપનીમાં બહુમતી હિસ્સો ખરીદ્યો. આમ ટાટા એરલાઇન્સ સત્તાવાર એર ઇન્ડિયા બની.
એર ઇન્ડિયાને વેચવાની જરૂર કેમ પડી?
નોંધનીય છે કે એર ઇન્ડિયા હવે એક સરકારી કંપની હતી, તેની જાહેરાતો પણ ખૂબ ચર્ચામાં હતી, પરંતુ તે નફો મેળવવામાં નિષ્ફળ રહી. એક આંકડા મુજબ, કંપની પર 31 માર્ચ 2019 સુધીમાં 60074 કરોડ રૂપિયાનું દેવું હતું. આ આંકડો સતત વધતો રહ્યો. તેને જોતા વર્ષ 2020માં એર ઇન્ડિયાને વેચવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવામાં આવી હતી. એપ્રિલ 2021માં, સરકારે ફરી એક વાર પાત્ર કંપનીઓને બોલી લગાવવાનું કહ્યું.
એર ઇન્ડિયાનું ‘ઘર વાપસી’ 68 વર્ષ પછી?
આ ક્રમમાં, ટાટા સન્સ ફરી એકવાર એર ઇન્ડિયાની માલિકી ધરાવે છે. એક રીતે, તે 68 વર્ષ પછી એર ઇન્ડિયાની ‘ઘર વાપસી’ છે!
