દેશ માટે શહીદ થયા પહેલા ભારતના બહાદુર ક્રાંતિકારી રામ પ્રસાદ બિસ્મિલના અંતિમ શબ્દો હતા, “સરફોરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મૈ હૈ દેખાના હૈ જોર કિતના બાજુ-એ-કાતિલ મે હૈ” આ શબ્દો હંમેશાં સાથે છે તેઑ કાયમ માટે અમર બની ગયા. આપને જણાવી દઈએ કે તેમને 19 ડિસેમ્બર 1927ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશની ગોરખપુર જેલમાં બ્રિટીશ સરકારે ફાંસી આપી હતી. ચાલો આપણે આ ખાસ અહેવાલમાં શહીદ બિસ્મિલના જીવનના કેટલાક અણધાર્યા પૃષ્ઠો પર એક નજર કરીએ, જેથી આપણે આપણા બહાદુર ક્રાંતિકારીઓની ભાવના અને જુસ્સામાંથી પ્રેરણા લઈ શકીએ.
11 જૂન, 1897ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના શાહજહાંપુરમાં જન્મેલા, શહીદ રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ ક્રાંતિકારી, એક ઉચ્ચ લેખક, બહુભાષી અનુવાદક અને સાહિત્યકાર હતા. તે હિન્દી તેમજ ઉર્દૂ ભાષામાં પણ કવિતાઓ લખતા હતા. “સરફરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મેં હૈ” અને “મેરા રંગ દે બસંતી ચોલા” જેવા ક્રાંતિકારી ગીતો કાયમ માટે અમર થઈ ગયા. મળતી માહિતી મુજબ, તે પોતાની કવિતાઓ ‘રામ’, ‘બિસ્મિલ’ અને ‘અજાણ્યા’ ના નામથી લખતા હતા.
તે એક મોટો પ્રશ્ન હોઈ શકે કે સાહિત્યકાર ક્રાંતિકારક કેવી રીતે બન્યા? હકીકતમાં, તેમના જીવનની એક આઘાતજનક ઘટનાએ તેમને ક્રાંતિકારી બનાવ્યા. તેનો ભાઈ પરમાનંદ પણ ક્રાંતિકારક હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે શહીદ બિસ્મિલને તેમના મૃત્યુના સમાચાર મળ્યા ત્યારે તેમનામાં તેજની જ્યોત ઉગી. તે પછી તે માત્ર 18 વર્ષના હતા. તેમણે અંદરની ક્રાંતિની જ્યોત વચ્ચે ‘મારો જન્મ’ કવિતા લખી હતી.
ચાલો તમને જણાવી દઇએ કે લખનૌ સેન્ટ્રલ જેલમાં હતા ત્યારે તેમણે તેમની આત્મકથા લખી હતી. આ આત્મકથા ભારતના સાહિત્યના ઇતિહાસમાં એક વારસો બની હતી. લખનૌ સેન્ટ્રલ જેલમાં તેમણે ક્રાંતિકારી ગીત “મેરા રંગ દે બસંતી ચોલા” લખ્યું.
તે તેના જીવનની એક મહત્વપૂર્ણ ઘટના માનવામાં આવે છે. હકીકતમાં, યુવાનોને એકત્રિત કરવાની સાથે સાથે, બ્રિટિશરો સામે લડવા માટે શસ્ત્રોની પણ જરૂર હતી. તેથી, રામ પ્રસાદ બિસ્મિલને તેમના પુસ્તકો વેચવાથી જે નાણાં મળ્યા હતા તે જરૂરી શસ્ત્રો ખરીદવા માટે વાપરવામાં આવતા હતા.
મૃત્યુ દંડ કેમ આપવામાં આવ્યો?
ચૌરી ચૌરાની ઘટના બાદ અસહકાર આંદોલન પાછો ખેંચવાના કારણે શહીદ બિસ્મિલને ગાંધીના અહિંસક વિચારોમાં વિશ્વાસ નહોતો. તેથી, તેમણે ચંદ્ર શેખર આઝાદ અને તેમણે બનાવેલી ક્રાંતિકારી સંગઠન સાથે મળીને અંગ્રેજો સાથે લડવાનું શરૂ કર્યું. તે જ સમયે, આ લડત માટે શસ્ત્રોની પણ જરૂર હતી. તે જ સમયે, જ્યારે હથિયારો ખરીદવા માટે પૈસા ઓછા હતા, ત્યારે તેણે બ્રિટીશ તિજોરી લૂંટવાની યોજના બનાવી હતી.
ઑગસ્ટ 1925માં, અન્ય સાથીઓ સાથે, તેણે કાકોરી ખાતે ટ્રેનમાં લઈ જતા અંગ્રેજી ખજાનાની લૂંટ કરી. પરંતુ, કમનસીબે, તે તેના ત્રણ સાથીદારો સાથે 26 સપ્ટેમ્બર 1925ના રોજ બ્રિટિશરોએ પકડયા હતા. તેની સાથે અન્ય સાથીદારો સાથે કેસ ચલાવવામાં આવ્યો હતો અને તેને ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી. આ સાથે, ભારતનો બહાદુર પુત્ર માતૃભૂમિ માટે શહીદ બન્યો.
