ભારતીય આર્મી ચીફ લિસ્ટ : જાણો સ્વતંત્ર ભારતમાં અત્યાર સુધી કોણ ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ રહી ચૂક્યા છે

ભારતને આઝાદી મળ્યાને 75 વર્ષ થઈ ગયા છે અને આજે ભારત એક લોકશાહી અને વસ્તી ધરાવતો દેશ છે. આમાં ભારતીય સેનાનો મોટો ફાળો છે કારણ કે આઝાદી પછી દુશ્મન દેશોએ ભારત સામે યુદ્ધ કર્યું અને ભારતીય સેનાની વીરતા અને બહાદુરીએ દુશ્મન દેશોના છક્કા છોડાવ્યા. કદાચ આ જ કારણ છે કે જ્યારે પણ ભારતીય સેનાનું નામ લેવામાં આવે છે ત્યારે આપણી છાતી ગર્વથી પહોળી થઈ જાય છે.

તાજેતરમાં, ભારત સરકારે જાહેરાત કરી છે કે લેફ્ટનન્ટ જનરલ મનોજ પાંડે ટૂંક સમયમાં ભારતના નવા આર્મી સ્ટાફ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળશે. આ જાહેરાતની સાથે જ તમારા મનમાં પ્રશ્ન થયો જ હશે કે આપણા દેશમાં અત્યાર સુધી આર્મી ચીફનું પદ કોણે સંભાળ્યું છે? આ લેખમાં, અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે આઝાદી બાદ ભારતીય સેના પ્રમુખ કોણ બન્યા છે.

1. મહારાજ રાજેન્દ્રસિંહ જાડેજા
મહારાજ રાજેન્દ્રસિંહજી 1 એપ્રિલ 1955ના રોજ ભારતીય સેનાના પ્રથમ આર્મી ચીફ બન્યા હતા. અગાઉ કેએમ કરિઅપ્પા ‘કમાન્ડર ઇન ચીફ’ના પદ પર હતા. આર્મી ચીફને 1955 પહેલા પ્રથમ કમાન્ડર ઇન ચીફ કહેવામાં આવતા હતા.

2. સત્યવંત મલ્લન્નાહ શ્રીનાગેશ (એસ. એમ. શ્રીનાગેશ)
જનરલ શ્રીનાગેશ આર્મીના આર્મી ચીફ બન્યા, જેમનો કાર્યકાળ 14 મે 1955થી 7 મે 1957 સુધીનો હતો.

3. કે. એસ. થિમય્યા (કોદંદેરા સુબૈયા થિમય્યા)
કે. એસ. થિમય્યા 8 મે 1957થી 1961 સુધી ભારતના આર્મી ચીફ હતા, તેમને વહીવટી સેવા ક્ષેત્રમાં પદ્મ ભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા છે.

4. પ્રાણ નાથ થાપર
કે. એસ. થિમૈયા નિવૃત્ત થયા પછી, જનરલ પ્રાણ નાથ થાપરને ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ બનાવવામાં આવ્યા.

5. જયંત નાથ ચૌધરી
જનરલ જયંત નાથ ચૌધરી આર્મીના જનરલ ઓફિસર હતા, જેઓ 1962થી 1966 સુધી ભારતના આર્મી સ્ટાફના વડા હતા. ભારતીય સૈન્યમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી, તેઓ કેનેડામાં ભારતના હાઈ કમિશનર તરીકે નિયુક્ત થયા.

6. પરમશિવ પ્રભાકર કુમારમંગલમ (પી પી કુમારમંગલમ)
પરમશિવ પ્રભાકર કુમારમંગલમ 8 જૂન 1966થી 1969 સુધી ભારતના આર્મી ચીફ હતા, તેમને વહીવટી સેવામાં પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા છે.

7. સેમ માણેકશો
સેમ માણેકશો 8 જૂન 1969ના રોજ આર્મી ચીફ બન્યા અને તેમના નેતૃત્વમાં 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં ભારતનો વિજય થયો હતો. તેમને પદ્મ વિભૂષણ, પદ્મ ભૂષણ અને મિલિટરી ક્રોસથી નવાજવામાં આવ્યા છે.

8. ગોપાલ ગુરુનાથ બેવૂર
ગોપાલ ગુરુનાથ બેવૂર 16 જાન્યુઆરી 1973ના રોજ આર્મી ચીફ બન્યા હતા અને તેમને વહીવટી સેવાના ક્ષેત્રમાં ભારત સરકાર દ્વારા પદ્મ ભૂષણ અને પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.

9. તાપેશ્વર નારાયણ રૈના
જનરલ તાપેશ્વર નારાયણ રૈના ભારતીય સેનામાં આર્મી ચીફ બન્યા અને બાદમાં, તેમણે કેનેડાના હાઈ કમિશનર તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો.

10. ઓમ પ્રકાશ મલ્હોત્રા
જનરલ ઓમ પ્રકાશ મલ્હોત્રા 1978 થી 1981 સુધી આર્મી ચીફ હતા. આ પછી તેઓ 1981 થી 1984 સુધી ઈન્ડોનેશિયામાં ભારતના રાજદૂત અને 1990 થી 1991 સુધી પંજાબના રાજ્યપાલ અને ચંદીગઢના પ્રશાસક રહ્યા.

11. કે વી કૃષ્ણા રાવ
જનરલ કોટિકલાપુડી વેંકટ કૃષ્ણ રાવ 1 જૂન 1981ના રોજ આર્મી ચીફ બન્યા હતા. ત્યારબાદ રાવ જમ્મુ-કાશ્મીર, મણિપુર, નાગાલેન્ડ અને ત્રિપુરાના રાજ્યપાલ રહી ચૂક્યા છે.

12. અરુણ શ્રીધર વૈદ્ય (A S વૈદ્ય)
જનરલ એ. એસ. વૈદ્ય ભારતીય આર્મી ચીફ લિસ્ટ હતા. જનરલ અરુણ શ્રીધર વૈદ્યની પુણેમાં 1986માં હત્યા કરવામાં આવી હતી, તેમને પદ્મ વિભૂષણ, પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ, મહાવીર ચક્ર અને અતિ વિશેષ સેવા મેડલથી નવાજવામાં આવ્યા છે.

13. કૃષ્ણસ્વામી સુંદરજી
જનરલ કૃષ્ણસ્વામી સુંદરજી 1986 થી 1988 સુધી ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ હતા, તેમણે ઓપરેશન બ્લુ સ્ટારનું સંચાલન કર્યું હતું.

14. વિશ્વનાથ શર્મા
જનરલ કૃષ્ણસ્વામી સુંદરજી પછી જનરલ વિશ્વનાથ શર્મા ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ બન્યા. તેમને પરમ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ અને અતિ વિશેષ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

15. સુનિત ફ્રાન્સિસ રોડ્રિગ્સ
સુનિત ફ્રાન્સિસ રોડ્રિગ્સ ભારતના આર્મી ચીફ અને પંજાબના ગવર્નર રહી ચૂક્યા છે. તેમને પરમ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ અને વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

16. બિપિનચંદ્ર જોશી
સુનિત ફ્રાન્સિસ રોડ્રિગ્સ પછી જનરલ બિપિન ચંદ્ર જોશીએ આર્મી ચીફનું પદ સંભાળ્યું, તેમને પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ, અતિ વિશેષ સેવા મેડલ અને એડીસી એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

17. શંકર રોય ચૌધરી
જનરલ શંકર રોય ચૌધરી આર્મીના આર્મી ચીફ રહી ચૂક્યા છે. આ પછી તેઓ ભારતીય સંસદના ભૂતપૂર્વ સભ્ય છે.

18. વેદ પ્રકાશ મલિક
જનરલ વેદ પ્રકાશ મલિક ભારતના આર્મી ચીફ બન્યા. તેમણે કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી, તેમની બહાદુરી માટે તેમને પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ, AVSM અને ADCથી નવાજવામાં આવ્યા છે.

19. સુંદરરાજન પદ્મનાભન (એસ પદ્મનાભન)
જનરલ સુંદરરાજન પદ્મનાભન 1 ઓક્ટોબર 2000ના રોજ ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ બન્યા, તેમની બહાદુરી માટે તેમને પરમ વિશિષ્ટ સેવા મેડલ, અતિ વિશેષ સેવા મેડલ, વિશિષ્ટ સેવા મેડલ અને ADC થી નવાજવામાં આવ્યા છે.

20. નિર્મલચંદ્ર વિજ
જનરલ નિર્મલચંદ્ર વિજ ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ બન્યા અને 2003 થી 2005 સુધી આ પદ પર હતા.

21. જોગીન્દર જસવંત સિંહ (જે જે સિંહ)
જનરલ જોગીન્દર જસવંત સિંહે 2005 થી 2007 સુધી આર્મી ચીફનું પદ સંભાળ્યું હતું. સિંહ ભારતીય સેનાનું નેતૃત્વ કરનાર પ્રથમ શીખ સૈનિક બન્યા અને સેનામાંથી નિવૃત્ત થયા બાદ તેમને અરુણાચલ પ્રદેશના રાજ્યપાલ બનાવવામાં આવ્યા.

22. દીપક કપૂર
જનરલ દીપક કપૂરને 30 સપ્ટેમ્બર 2007ના રોજ ભારતીય સેનાના ચીફ ઓફ આર્મી સ્ટાફ બનાવવામાં આવ્યા હતા, તેમને સેનામાં તેમની કારકિર્દીમાં પરમ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ, અતિ વિશેષ સેવા મેડલ, એસએમ, વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ અને એડીસી એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

23. વિજય કુમાર સિંઘ (વી કે સિંહ)
જનરલ વિજય કુમાર સિંહને 31 માર્ચ 2010થી આર્મી ચીફ બનાવવામાં આવ્યા હતા અને 2012 સુધી આ પદ પર હતા. સેનામાંથી નિવૃત્ત થયા બાદ જનરલ વી.કે. સિંહ નરેન્દ્ર મોદી સરકારમાં મંત્રી છે.

24. બિક્રમ સિંહ
જનરલ વી.કે. સિંહ પછી જનરલ બિક્રમ સિંહ ભારતીય સેનાના આર્મી ચીફ બન્યા. આ જનરલ જે. જે. સિંઘ પછી આર્મી ચીફ તરીકે નિયુક્ત થનારા તેઓ બીજા શીખ છે.

25. દલબીર સિંહ સુહાગ
જનરલ દલબીર સિંહ સુહાગ સેનાના આર્મી ચીફ બન્યા, તેમને પરમ વિશિષ્ઠ સેવા મેડલ, ઉત્તમ યુદ્ધ સેવા મેડલ, અતિ વિશેષ સેવા મેડલ અને વિશિષ્ટ સેવા મેડલ એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

26. બિપિન રાવત
જનરલ બિપિન સિંહ રાવતે 2016 થી 2019 સુધી આર્મી ચીફનું પદ સંભાળ્યું, ત્યારબાદ બિપિન સિંહ રાવત ભારતના પ્રથમ ડિફેન્સ ચીફ અથવા ચીફ ઑફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) બન્યા. તમને જણાવી દઈએ કે, 8 ડિસેમ્બર 2021ના રોજ હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં જનરલ રાવતનું મૃત્યુ થયું હતું.

27. મનોજ મુકુંદ નરવણે
જનરલ મનોજ મુકુંદ નરવણે હાલમાં આર્મી સ્ટાફના વડા તરીકે સેવા આપી રહ્યા છે, જે એપ્રિલ 2022 ના અંતમાં હશે. જનરલ બિપિન રાવતના અવસાન પછી, મનોજ મુકુંદ નરવણે 15 ડિસેમ્બર 2021 થી પ્રભાવિત ચીફ્સ ઑફ સ્ટાફ કમિટીના અધ્યક્ષ બન્યા.

28. જનરલ મનોજ પાંડે
મનોજ મુકુંદ નરવણે બાદ જનરલ મનોજ પાંડે ટૂંક સમયમાં જ ભારતના નવા આર્મી ચીફ તરીકે કાર્યભાર સંભાળશે. મનોજ પાંડે આર્મી ચીફ બનનારા પહેલા એન્જિનિયર છે.